Türk Hemşireler Derneği (THD) 12 Mayıs Hemşireler Günü nedeniyle Ankara’da bir program düzenledi. Hemşireler ilk olarak Anıtkabir’de Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün huzuruna çıktı, saygı duruşunda bulunarak, anıta çelenk bıraktı. Ardından Hemşireler Günü Programı, Lösante Hastanesi’nde devam etti. Programda açılış konuşmasında Lösante Sağlık Bakım Hizmetleri genel Koordinatörü Fatoş Gürbüz, Lösante Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Üstün Ezer ve THD Genel Başkanı Azize Atlı Özbaş konuşma gerçekleştirdi. Törende ayrıca 6 Şubat Depremleri’nde hayatını kaybeden sağlık çalışanları, hemşireler anılarak, herkese başsağlığı ve geçmiş olsun dileğinde bulunuldu.
THD Başkanı Özbaş: Tükeniyoruz, Ülkede Tutunamıyoruz!
THD 12 Mayıs Programı’nda genel Başkan Özbaş, yetkililere ve halka çağrıda bulunarak 10 maddelik manifesto sunumunu gerçekleştirdi. Özbaş, günümüz Türkiye’sinde hemşirelerin refahının sağlanamadığını, hemşirelerin göç yolunda olduğunu belirterek; “hemşireler, olumsuz çalışma koşulları, aşırı iş yükü, ekonomik zorluklar, baskı, mobbing, şiddet gibi pek çok olumsuzlukla mücadele etmeye devam etmekte, tükenmekte, emekli olmakta, göç etmektedir. Peki neden? Çünkü hemşirelerin refahını sağlayamıyoruz, bireysel sağlıklarını koruyamıyoruz, meslekte tutamıyoruz, ülkede tutamıyoruz” vurgusunda bulundu.
THD Genel Başkanı Azize Atlı Özbaş törende yaptığı konuşmasına, son yıllarda küresel ve ulusal düzeyde yaşanılan afetlerin, felaketlerin her yerde ve her koşulda en önce ve kesintisiz sürdürülmesi gereken hizmetlerin başında sağlık hizmetlerin geldiğini gösterdiğini vurgulayarak başladı. Özbaş, “Sağlık hizmetlerinin yüzde sekseninin uygulayıcısı ise hemşirelerdir. Halkın hak ettiği sağlık bakımını alabilmesinin garantisi hemşirelerdir. Adil ve insan merkezli bakıma erişmenin ve sürdürmenin garantisi hemşirelerdir. Küresel sağlık sorunlarının üstesinden gelmede, küresel sağlığa erişme ve geliştirmede kilit sağlık çalışanları hemşirelerdir. Daha sağlıklı toplumlar, gelişen ekonomi ve güçlü uluslar için kilit sağlık çalışanları hemşirelerdir. Ancak halen hemşireler görünmez ve tükenmez bir kaynak olarak görülmeye devam etmektedir” dedi.
Hemşireler Göç Ediyor Çünkü Refahları Sağlanamıyor!
Özbaş, “Pandeminin etkilerinin devam ettiği, deprem felaketinin açtığı yaraların acısını ilk günkü gibi hissettiğimiz bu günlerde hemşireler, olumsuz çalışma koşulları, aşırı iş yükü, ekonomik zorluklar, baskı, mobbing, şiddet gibi pek çok olumsuzlukla mücadele etmeye devam etmekte, tükenmekte, emekli olmakta, göç etmektedir. Peki neden? Çünkü hemşirelerin refahını sağlayamıyoruz, bireysel sağlıklarını koruyamıyoruz, meslekte tutamıyoruz, ülkede tutamıyoruz. Ülkemizde hemşirelik mesleği tehdit altındadır, dolayısıyla sağlık hizmetlerinin niteliği ve geleceği tehdit altındadır; geleceğimiz tehdit altındadır. 2023 yılında dünyadaki hemşire açığı 30 milyonu bulmuştur. Küresel bir kriz olarak da ifade edilen hemşire işgücündeki açık, hemşire göçünün söz konusu olduğu bizim gibi ülkelerde çok daha büyük bir sorundur. Ülke olarak hemşirelik mesleğine yatırım yapmamız, bir başka ifadeyle sağlık hizmetlerine yatırım yapmamız, geleceğimize yatırım yapmamız gerekmektedir. Çünkü sağlık ve sağlık hizmetleri bir maliyet olarak değil, bir yatırım olarak kabul edilmeli ve önemsenmelidir” diye konuştu.
THD’den Yetkililere ve Halka Önemli Çağrı:
Cumhuriyetin 100. yılında, 90. yaşını kutlayan Türk Hemşireler Derneği olarak, Cumhuriyetin hemşireleri olarak, halkımıza ve yetkililere sesleniyoruz; “Hemşire istihdamına, hemşirelerin işte tutulmasına, ülkede tutulmasına öncelik veriniz. Hemşirelerin çalışma koşullarını iyileştiriniz. Baskıdan, mobbingden, şiddetten arındırılmış ve iş barışı sağlanmış çalışma ortamları için gerekli önlemleri alınız. İçinde hemşirelerin de yer aldığı tüm sağlık çalışanları için adil, insan onuruna yakışır şekilde yaşamı mümkün kılacak bir ödeme sistemi getiriniz. Toplumun sağlık ve bakım gereksinimlerini temel alarak hemşirelik iş gücü planlaması yapınız ve gerekli kaynakları sağlayınız. Hemşirelik eğitimine yatırım yapınız, hemşirelik eğitiminde niteliği gözetiniz.Hemşirelik mevzuatını uygulayınız, güçlendiriniz, hemşire rol ve sorumluluklarımızın tam olarak yerine getirmemizin önündeki engelleri kaldırınız. Bizler sağlık çalışanlarıyız, bilim insanlarıyız, araştırmacılarız, eğitimcileriz ve liderleriz. Bu alanlarımıza saygı duyunuz ve gerekliliklerini yerine getirmemiz için koşulları oluşturunuz, geliştiriniz.Hemşireliğin deneyimli ve güvenilir sesi olarak, 90 yıllık tecrübesiyle toplumuza hak ettiği bakımı sunabilecek nitelikte bir hemşirelik için mücadele eden derneğimizin sağlık politikalarında aktif rol almasını destekleyiniz. Unutmayınız; Hemşireliğe yatırım; geleceğe yatırımdır, güçlü ve sürdürülebilir sağlık sistemlerine yatırımdır.”
Hemşirelerden 12 Mayıs Mesajı!
Törende hemşireler, “Yaşamak ve Yaşatmak” istiyoruz çağrısında bulunarak, “önlenebilir bir durum nedeniyle hayatımızı kaybetmek istemiyoruz. Koruyucu sağlık hizmetlerine yatırımların artırılması, uluslararası standartlara uygun çalışma koşulları ve ortamların sağlanmasını, sağlık sistemlerinin pandemi gibi olağanüstü durumlara hazır olmasını, sağlıkta sıfır tolerans, sıfır şiddet, sağlık hizmetlerinin yönetiminde liyakata dayalı atamalar, sağlık çalışanları ve ailelerine yönelik psikososyal destek programları sağlanmasını, çalışma saatleri, hasta hemşire oranlarının uluslararası düzeye çıkarılmasını, nitelikli hemşirelik mesleğinin icrası için hemşirelik mesleğinin icrasının hemşirelere bırakılmasını, her disiplinin hem kendi hem diğer disiplinlerin meslek sınırlarını bilmesini, sağlıkla ilgili mevzuatları nitelikli ve güvenli sağlık hizmetinin sunumuna hizmet etmesini” vurguladı.
“Başhemşirelik Müessesini Geri İstiyoruz”
THD töreninde ayrıca hemşirelik hizmetlerinin yönetiminde, “başhemşirelik ünvavını tekrar istiyoruz” mesajı verildi. Başhemşirelik müessesesinin kaldırılarak Bakım Hizmetleri Müdürlerinin gündeme getirilmesine dikkat çekilen törende, “bu bölümde hemşirelik dışı meslek gruplarının görevlendirilmesi, yöneticilerin, hemşirelik çalışma alanlarında sağlık teknikerlerinin görevlendirilmesi, liyakata dayalı görevlendirmeme, uzun çalışma saatleri ve fazla mesai, hemşirelere hemşirelik dışı görevlerin yaptırılması, mobbing uygulaması ve destek olmaması gibi sorunların acilen çözülmesi için çağrı yapıldı.
Hemşirelerin Yüzde 50’si Tükenmişlik Hissediyor
THD tarafından 12 Mayıs’ta düzenlenen programda, “Bizim Hemşirelerimiz Bizim Geleceğimiz” başlıklı konuşmada THD Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hülya Bulut, hemşirelik mesleğine yönelik gerçekleştirilen araştırmalardan çıkan önemli sonuçları açıkladı. Bulut, yapılan araştırmalarda hemşirelerin yüzde 67’sinin şiddete uğradığını belirttiklerini, Covid-19 zamanında hemşirelerin yüzde 50’sinin tükenmişlik sendromu yaşadığını belirtti. Bulut, “hemşirelerin yüzde 50’si hem işi bırakmayı hem mesleğini bırakmayı düşünüyor. Uluslararası Hemşireler Konseyi (ICN) bu durumda iki temasını ortaya koyuyor; güvenli ve sağlıklı çalışma koşulları hemşirelik haklarına saygı duyarak, hemşirelerin haklarını verip, hemşireleri işte tutmak için strateji belirlenmesi gerektiğini belirtiyor. Hemşirelik iş gücü planlanmalıdır” diye konuştu.
Hemşire Göçü’nde En Çok Avrupa Ülkeleri Tercih Ediliyor
Törende ayrıca THD tarafından gerçekleştirilen Hemşire Göç Eğilim Çalışması sonuçları da paylaşıldı. Avrupa’da hemşire açığı olduğu, hemşire göçünde en fazla Avrupa ülkelerine başvuru yapıldığı belirtildi. Atama ve istihdam problemine dikkat çekilerek, “2022 yılında yaptığımız ankette de çok yüksek oranda katılımcı hemşirelerin yüzde 76’sı göç etmek istiyor. Bunun en önemli nedenlerinden ilki ekonomik nedenler, ikinci sorun meslek algısı ve üçüncü neden şiddet olaylarıdır” vurgusunda bulunuldu.
Yılda 15 Bin Hemşire Mezun Ediliyor!
Hemşirelik eğitimine yatırım yapmanın, eğitim niteliğinin artırılmasının öneminden bahsedilerek, Türkiye’de 168 hemşirelik okulu olduğu, yılda 15 bin hemşirenin mezun edildiği vurgulandı. Yüksek kontenjan sorununa dikkat çekilen törende Hülya Bulut şunlara dikkat çekti: “Hemşireliği hemşire öğretir, ama veterinerler hemşirelik öğretiyor. Sertifika programları var. Alt yapı problemlerimiz var. Akreditasyon grubumuz konseylerimiz var. THD olarak sorunlara çözümler üretmeye çalışıyoruz. Bir diğer sorunumuz mesleğin icrası, mevzuat ve rollerde sıkıntılar var. Hemşirelik kanunumuz ve 2011 yılında çıkan hemşirelik yönetmeliğimiz var. Herkesin kendi yasa ve sorumluluklarının farkında olması gerekmektedir. Uzmanlık alanı çalışmalarımız devam ediyor. Hemşireler yüksek lisans ve doktora programlarını tamamladığında hemşirelere uygun kadro verilmesi çok önemlidir. Dünyada hemşireler ‘yaptığımız rollerin halk bilincinde değil’ diyor. THD olarak hemşirelik mesleği konusunda toplumda farkındalık yaratmak için mücadelemize ve çalışmalarımıza devam ediyoruz. Hemşirelik yönetimi ve liderlik konusunda önemli adımlar atıyoruz. Derneğimizin 90. yılında da her yerde olmaya çalışıyoruz.” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)